Daryeel Magazine
Saytuunka waa miro macaan oo caraf fiican leh, midabka korka waa cagaar khafiif ah ama huruud. Gudaha waxay ku leeyihiin iniinyo la cuni karo. Waa miro kulansaday nafaqo tiro badan iyo faa’idooyin caafimaad oo aan la soo koobi Karin.
Miraha saytuunka waxaa laga helaa biyo, tamar, carbohydrate, barootiin, faybar, fitamiin A, fitamiin C, fitamiin B3 iyo fitamiin K, macdanaha magnesium, calcium, phosphorus, potassium, iron, folate.
Faa’idooyinka caafimaad ee miraha saytuunka:
Kobcinta caafimaadka wadnaha:
Saytuunka waxaa ka buuxo maadooyinka sunta jirka ka saaro (antioxidants) iyo fitamiinno wadnaha ka ilaaliya waxyeellada waxa loo yaqaanno “free radicals”. Cilmi baarisyo la sameeyay ayaa lagu ogaaday in saytuunku uu hoos u dhigo cadaadiska dhiigga iyo kolestaroolka xun islamarkaana uu kordhiyo kolestaroolka fiican. Maadada Potassium-ta eel aga helo saytuunka waxay hoos u dhigtaa cusbada jirka ee sodium-ta, waxay ka qayb qaadataa xakamaynta cadaadiska dhiigga. Waxaa kaloo saytuunka ku jira Faybar oo aad ugu wanaagsan caafimaadka wadnaha.
Miisaan dhimista:
Saytuunku wuxuu ka mid yahay miraha caawiya miisaan dhimista, waxaa ku yar kalooriska waana miro si dhakhso ah loogu dhergo sidaas awgeed wuxuu uroon yahay dadka cayilan oo cuntada xakamayn Karin.
Hoos u dhigista sonkorta dhiigga:
In sonkorta dhiiggu ay kor u kacdaa waxa ay ka mid tahay astaamaha muujiya sonkorowga, haddii aan la xakamayna waxa ay keentaa khataro caafimaad oo nolosha halis ku ah. Heerka sonkorta oo kor ku kacdaa waxa ay muujinaysaa in maadadda Gulukoostu ay ku badatay dhiigga. Daraasad la sameeyay ayaa shaaca ka qaaday in saytuunka uu hoos u dhigo sonkorta dhiigga islamarkaana uu wanaajiyo shaqada hormoonka insulin-ta. Daraasad kalena waxa ay tilmaamtay in cuntada kadib oo la cabbo shaaha laga sameeyay caleenta saytuunka ay hoos u dhigto heerka sonkorta dhiigga.
Ka hortagga cudurka kansarka:
Sida aan kor ku soo xusnay waxaa saytuunka ka buuxo maadooyinka sunsaarista kuwaas oo la dagaallama waxa loo yaqaanno “free radicals” oo ah walxaha sababa kansarka. Maadooyinka Lycopene iyo fitamiin C ee ku jira saytuunkawaxay jirka ka saaraan sunta keenta kansarka, waxayna ka hortagaan kansarrada ku dhaca qanjirka prostate-ha iyo naasaha.
Difaaca jirka:
Saytuunku waa il muhiim ah oo laga helo fitamiin C kaas oo awood siiya habdhiska difaaca jirka, walxaha jeermiska lidka ku ah ee ku jira saytuunka waxay dilaan bakeeriyada xun ee waxay ka hortagaan fayraasyada horseedi kara infekshannada.
Caawinta dheefshiidka:
Saytuunku saxarada ayuu jilciyaa, waxa uu yareeyaa laab-jeexa iyo aashitada badan ee caloosha, waxaa laga helaa faybarka oo ah nafaqo u wanaagsan caafimaadka qabka dheefshiidka oo ka hortagga calool istaagga.
Caafimaadka uurka:
Saytuunku wuxuu ka mid yahay furuutada uroon haweenka uurka leh iyo uurjiifta waxaa ku jirta maadada folate oo kaalin wayn ka qaadata maskaxda iyo koriimada hab-dhiska neerfaha ee uurjiifta sidaas darteed waxaa lagula taliyaa haweenka uurka inay cunaan khudaarta qaniga ku ah folate sida saytuunka.
Caafimaadka indhaha:
Saytuunku waxa uu qani ku yahay fitamiin A oo lagama maarmaan u ah caafimaad qabka indhaha, waxa uu ka hortagtaa arag-beelka waxaana uu kor u qaadaa awoodda aragga indhaha.
Caafimaadka maqaarka iyo timaha:
Cunista saytuunka oo la joogteeyo waxa ay dib u dhigtaa soo shaac bixidda calaamadaha duqnimada sida kaduudashada iyo laalaabka maqaarka, wuxuu kaloo daaweeysaa finanka iyo caabuqa maqaarka. Saytuunku wuxuu dhalaaliyaa maqaarka, waa sababta ay shirkaduhu kareemyada iyo waxyaabaha kale ee la isku qurxiyo ay ugu suuqgeeyaan in laga sameeyay miraha saytuunka.
