Fashilka Kilyaha Ee Joogtada Ah (Chronic Kidney Injury)

Dhaawaca kilyaha ee joogtada waxaa sidoo kale loo yaqaanaa fashilka kilyaha ee joogtada ah. Kilyaha waxa ay dhiiga ka miiraan wasakhda iyo biyada dhiiga dheeriga ku ah, wasakhdaas ayaa la raacsiiyaa kaadida. Marka dhaawaca kilyaha uu noqdo mid joogta ah, jirka waxaa buux dhaafiya wasakh iyo biyo badan, jirkana ku ah halis ah.

Xiliyadad hore ee dhaawaca kilyaha ee joogtada ah, waxaa laga yaabaa in la dareemo astaamo iyo calaamado dhawr ah. Dhaawaca joogtada ah masoo muuqdo ilaa shaqada kilyaha ay si weyn hoos ugu dhacdo.

Daweynta fashilka kilyaha ee joogtada ah waxaa diirada lagu saaraa sidii loo gaabin lahaa sii socoshada dhaawaca kilyaha, ayadoo la xakameynaayo waxyaabaha qarsan ee sababaya. Dhaawaca joogtada ah ee kilyaha ayaa keeni kara fashilka kilyaha, waa xaalad halis ah hadii aan qofka lagu sameyn kilya dhaqis ama kaadi saarid.

Astaamaha

Calaamadaha iyo astaamaha lagu garto dhaawaca joogtada ah ee kilyaha waa kuwo ay soo muuqashadoodu qaadato waqti dheer, waxaa ka mid ah astaamaha iyo calaamadaha:

Lalabo
Matag
Abatayt xumo
Daal iyo tabar darro
Hurdo xumo
Cabirka kaadida oo isbedela
Fariidnimada oo yaraata
Jaraynta iyo majiirka murqaha
Anqawyada oo barara
Cuncun joogta ah
Xabad xanuun ka dhasha biyo galeenka sambabada
Neefta oo dhib noqota
Dhiig kar aan la xakameyn karin

Astaamaha iyo calaamadaha waa kuwo aan gaar u ahayn dhaawaca kilyaha ee joogtadaha, waxey ka dhigan tahay astaamahaan iyo calaamadaan waxaa la wadaago xunuuno kale. Maadama ay kilyaha ay si fudud ula qabsan karaan isbedelada ka dhaca gudaha jirka, astaamahaan iyo calaamadaan masoo muuqdaan ilaa dhaawac aan laga noqon karin ku dhaco kilyaha

Sababaha keena fashilka kilyaha ee joogtada ah

Fashilka kilyaha ee joogtada ah waxaa sababo xanuun ama xaaladaha daciifiya shaqada kilyaha, sababana in kilyaha ay waqtiba waqtiga ka dambeeyo ay sii xumaadaan.

Xanuunada iyo xaaladaha sababi kara dhaawaca joogtada ah ee kilyaha waxaa kamid ah:

Sonkoroow nooca kowaad iyo nooca labaad
Dhiig kar
Glomerulonephritis oo ah tuubooyinka ku jira gudaha kilyaha oo caabuqa
Cudurka kilyaha fiixda leh
Marinka kaadida oo waqti dheer xirnaata: arintaan ayaa ka dhalata xaaladaha qanjirka ragga oo weynaada, dhagaxaanta kilyaha iyo kansarada qaar.
Pyelonephritis oo ah infekshanka soo noqnoqda ee kilyaha

Halista keeni karta fashilka kilyaha ee joogtada ah

Sonkoroow
Dhiig kar
Xanuunada xididada iyo wadnaha
Cabidda sigaarka
Cayilka
Taariikh hore ee qeyska
Kilyaha oo aan si caadi ah u sameysneyn
Da’

Dhibaatooyinka la xiriira xanuunkaan

Dhaawaca joogtada ah ee kilyaha wuxuu saameeya qeyb walba oo jirka ka mid ah, waana arin halisteeda leh.

Jirka oo xajisto biyaha waa arin sababi karta in samabada ay biyo fariistaan
Xadiga macdada potassiumo kor ukacda, oo ah macdan faragelin ku sameyn karta shaqada wadnaha
Xanuunada xididada iyo wadnaha
Dhiig yari
Hamiga galmada oo yaraada
Dhareemaha dhexyaalka ah oo dhaawacma
Difaaca jirka oo hoos u dhaca
Infekshan ku dhaca wadnaha
Dhaawac aan laga noqon karin oo ku yimaada kilyaha

Daweynta

Waxaa jira siyaaba badan oo loo wajaho daweynta xaaladaan waxaana kamid ah:

Daweynta waxa sababaya xanuunkaan
Daweynta dhibaatooyinka ka dhalan kara
Daweynta kilyaha fashilmay oo ah kaadi saarid ama kilyo dhaqid iyo bedelidda kilyaha