Health

Nadaafadda, Karantiinka caafimaad iyo in guryaha lagu negaado ayaa ah tiirarka illaa hadda adduunka oo dhami ku celcelinayo in lagu waajaho xanuunka ‘Covid-19’. Majaladda NEWSWEEK ee ka soo baxda dalka Maraykanka ayaa ka warrantay in saddexdan talo ee hadda laga hadlayaa ay yihiin tallaabooyin uu Kun iyo Afar boqol (1400) oo sano ka hor ku baaqay nebi Muxamed (SCW) in …

Xawaaraha uu xanuunkani ku faafayo iyo khatarta uu u leeyahay nolosha aadamaha ayaa kallifaya in mar kasta la qaado tallaabooyin la filayo in ay sabab u noqon karaan ka badbaadistiisa, ama ka bogsashadiisa. Haddaba, tallaabooyinka ay tahay in lagaga hortago Covid-19 ama in qofka uu hayaa uu ku waajaho si uu uga bogsado, waxaa ka mid ah: Sigaar nugista.In qofku …

Af/San xidhku waa hab loogu talagalay in qofku uu iskaga ilaaliyo fayraska Caronavirus ee laga yaabo in uu soo raaco neefta qofka xanuunkan qaba ama dhibcaha qoyan ee ka soo baxa sankiisa iyo afkiisa marka uu hindhiso ama qufaco. Si kastaba ha ahaato ee khubaradu waxa ay sheegayaan in aanay qasab ahayn in qofku uu afka iyo sanka xidho haddii …

Corona waa caabuq fayras oo ka faa’idaysto difaac yarida jirka bini’aadanka sida hargabka oo kale, fadlan ku dadaal waxyaabaha difaaca sare u qaado sida Liinta nuucyadeeda kala duwan, toonta, sanjabiilka, filfisha, basbaaska, huruuda, maraqa, malabka iyo xabad-sowdada. Bulshooyinka waxyaabahaasi aysan cunnadoodu ka maqnayn halista corona way ku yaraan doontaa sida la saadaalinaayo, jirkooduna wuu iska difaaci doonaa. Dalka hindiya aad …

Adduunyada oo dhan waxaa hadheeyey cabsi weyn oo laga qabo faafitaanka xanuunka Coronovirus oo si xawli ah u faafaya, khatarna gelinaya nolosha aadamaha. Sidaa awgeed waxaa muhiim ah in feejignaan dheeraad ah loo yeesho hababka ugu fiican ee looga hortegi karo cudurkan. Qormadan waxa aynu ku eegaynaa talooyin guud o oay dhakhaatiirtu sheegeen in ay wax ka tarayaan ka hortagga …

Dhibaatooyinka laga dhaxlo daawooyinka panadol iyo Paracetamol: Paracetamol-ka waa kiniinka ugu badan dunida ee loo isticmaalo kaar jabinta iyo madax xanuunka. Sida daawooyinka kale paracetamol-ku wuxuu leeyahay waxyeello “side effects” haddii si xad dhaaf ah loo isticmaalana waxaa dhasho dhibaatooyin khatar badan. Waxaa hubaal ah haddii aad maalin gudaheed aad qaadatid 8 xabo oo kaniiniga 500 mg ah in beerka dhaawac gaarayo. …

Bu’da iyo wiilka indhaha aadamuhu waxa ay leeyihiin midabbo kala duwan, laakiin boqolkiiba 70 dadka qaaradaha adduunka oo dhan, midabka indhahoodu waa bunni. Marka si gaar gaar ah loo eego midabka indhaha dadyawga adduunkana waxaa la sheegaa in boqolkiiba 95 dadka Jabbaan, dadka asalka ah ee Shiinaha, dadka bariga dhexe, Koonfurta Ameerika, Koonfurta Yurub iyo dadka gobalak Oceania, loo yaqaanno …

Caruurta waa nimco alle nagu mannadeestay, waalidkane waxaa ka saaran xuquuq badan oo hadduu dayaco uu alle kula xisaabtami doono. Hadda ka hor ayaa hooyo ilmaheedii inta ay guriga kor kaga xirtay suuqa ka aaday, waxayna guriga kaga tagya 3 caruura, wiil ayaa ugu waynaa wuxuuna jiray 10 sano, hooyadii suuqa ayay ku soo daahday, waqtiguna waa galab gaab, albaabka …

Celcelis ahaan marka la xisaabiyo cimriga uu dadku u badan yahay in uu noolaado iyo tirada sannadaha ka soo baxaya isu geynta saacadaha uu qofku dabiici ahaan seexdo, waxaa soo baxaysa in qofku marka cimrigiisa saddex meelood loo qaybiyo uu qayb ahaan ku qaato hurdo. Waxaana yaab leh in marka riyada uu arko laga tago in aanu qofku wax badan …

Calaamadaha caadiga ah ee hargabka waxaa ka mid ah; cabudhka, hindhiso, iyo xummad. Waxa se jira xaalado khatar ah oo la calaamado ah, kuwaas oo haddii aad isku aragto ay qasab tahay in aad dhakhtar tagto. Waxaa ka mid ah: Jidhidhico ama gariir (Jidhka oo dubaaxiya) iyo is beddelo heerkulka jidhku. Xaaladdani waxa ay calaamad u tahay in uu jiro …

WACYIGELINTA KOROONO FAYRASKA TALOOYIN CAAFIMAAD OO MUHIIM AH: 1) In qofka jooga ama tegeya meel Fayraskani baadi u yahay uu xidho maskaaro (Mask) ah nooca awoodda u leh in ay fayraskan qabato. Meelaha khatartani ka jirto waxaa ka mid ah Garoomada diyaaradaha, furdadaha iyo dhammaan marinnada dalka laga soo galo, cisbitaallada iyo guud ahaan meelaha lagu arkay xaalado xanuunkan ka …

Su’aal: Asc walalayaal, salaan kadib waxan rabay inan idin waydiyo hal su’aal oo aad iga jaahil bixisaan waxayna tahay suashayda: shahwada iney bananka u soo daadato markasto wax dabiici ah miyaa tankale haduu safar iga aado xaajiga ilaa saddex maalin oo kale ayey iga sii socota shahwadii oo tartiib tartiib ayey bananka uguso laabataa marka sidee ku celin karaa shahwadaas …

Caafimaadku waa u muhiim qofka bini’aadmiga ah, bulshada meel ku wada nool, deegaanka ay ku nool yihiin, haddaan, intaas la helin waxa ay saamayn ku yeelaynaysaa dhammaan bulshada, dadka, deegaanka, iyo waliba duunyada goobtas ku wada dhaqan. Sidaas Darteed, waxa sannaddadii u danbeeyay Soomaalida iyo dhulka Soomaalidu dagtaba ka soo baxay oo lagu arkaa Cuduro aan wakhtigii horre Soomaalida lagu …

Waa maxay dhiiga yimaada marka uur la leeyahay? Marar badan ayay noqotaa wax aan halis ahayn in dhiig yimaado iyadoo uur la leeyahay, waa arrin dumar badan ku dhacda.. Dhiigu waxaa uu noqon karaa mid khafiif ah,  mid buni (kafee) ah, ama mid u eg dhiigii caadada. Dhiigga khafiifka ah ama midka buniga ah inta badan ma ahan wax khatar …

Jimicsigu waxa uu kordhiyaa shaqada tayada leh ee dhiigkarka, sidaa awgeed waxa uu ka mid yahay sababaha ugu muhiimsan ee hoos u dhiga dhiigkarka. Xeeldheereyaasha caafimaadku waxa ay caddeeyeen muhiimadda caafimaad ee 30 daqiiqo oo dhaqdhaqaaq iyo jimicsi maalin kasta ahi ay u leedahay caafimaadka. Iyaga oo intaas ku daray in aanay waajib qasab ahayn in qofku uu tago goobaha …