Health

Xeel-dheerayaasha barbaarinta [dhallaanku] waxa ay dhaheen: “haddii aad ciyaal leedahay, oo uu gurigaagu had iyo goor nidaamsan yahay, qurux badan yahay, nadiifna yahay, shey walbana uu meeshii loogu tala galay yaallo, waxa aad tahay aabbe xun ama hooyo xun; sababta oo ah guriga had iyo jeer nadaamsan isaga oo ay ciyaal joogaan waxa ay ka dhigan tahay in ciyaalka lagula …

Hinjinta iyo kor u qaadista culaysku waxa ay ka mid tahay xaaladaha aynu sida maalinlaha ah ula kulanno, laakiin qaabka aynu u qaadaynaa waxa ay inta badan khatar gelisaa ama dhibaato ku keentaa caafimaadka dhabarkeenna. Sidaa awgeed mar kasta oo aynu shay culus qaadayno waxa aynu u baahannay feejignaan iyo taxaddar dheeraad ah iyo in aynu raacno talooyinka ay arrintan …

Xusuusta oo daciifta, illowga badan ama maahsanaanta maskaxdu waxa ay ka mid yihiin xaalado dad badani ka cawdaan, lagana yaabo in qof kasta uu isku arko, mar keliya oo noloshiisa ka mid ahna ha noqoto ee. Waxaa dhacda in aynu weyno shay aynu doonayno, laakiin meel aynu dhignay aynu xasuusan kari weynay, in aynu illowno hawl iyo waajibaad inoo yaallay, …

Infekshanka kaadi mareenka (Urinary tract infections) Kaadi mareenku waa hab kamid ah 9ka hab ee jirka ku kooban yahay, waxuuna ka kooban yahay xubnaha kala ah kelyaha, ureters, kaadi-haysta iyo urethra. Infekshan ku dhaca mid kamid ah xubnahan waxuu si sahlan ugu gudbin karaa dhamaan saddexda kale. Waxaa loo qaybiyaa laba qaybood oo kale ah, kaadi mareenka sare oo ka kooban kelyahay …

Cabeebka waxaa sidoo kale loo yaqaana infekshanka khamiirka ah ee xubinta galmada dumarka, waa xaalado caan ah oo soo wajahda dumarka. Waxaa sababo cabeebka il ma aragto loo yaqaano Fungus Candida, waxaa la dareemaa cuncun daran iyo barar. Waxaa lagu qiyaasaa in afarti dumarba ay saddex dareento cabeebka waqti kamid ah nolosheeda. Mar hadii uu kugu dhaco waxay u badan …

Gaaska waa xanuun badanaa Somaalida aad uga sheegato, wuxuu ku dhacaa caloosha, Waana caabuq diiqa, ama boog ku timaadda dahaarka caloosha. Waxaa uu u noqon karaa mid si degdeg ah u dhaca (acute) iyo mid dabadheeraada (chronic). Sababaha keena xanuunkaan waxaa ka mid ah welwelka badan,  isticmaalka alcohol-ka, vitamin B12 la’aan, gaajada badan, cuntada basbaasku ku badanyahay (spicy) iyo isticmaalka daawooyinka layiraahdo anti-inflammatory …

Xanuunka gastritis Ama Gaas calooleed ka waa Infekshin (infection) kudhaca caloosha, waxaana sababa wax yaabo kaladuwan sida Bacteeriya (Bacteria), looyaqaan H Pylori iyo qaab nololeedka qofka. Gaas calooleedku waxuu noqonkara mid si dhaqsi ah ku bilowda( Acute Gastritis), ama mid Bukaanka mudo soo haayay, (Chronic Gastritis), mararka qaar gaas calooleedku waxuu Keenaa in caloosha uu nabar ku sameesmo( Peptic Ulcer) …

Liin macaantu waxa ay ka mid tahay khudradaha lagu tilmaamo faa’iidooyinka caafimaad ee tirada badan, laakiin inta badan waxa la ogaa keliya in muudkeedu uu leeyahay faa’iidoyinkaas. Waxa se hadda soo korodhay in la ogaaday in midhaha liin macaanta ku dhex jiraana ay leeyihiin faa’iidooyin caafimaad oo tiro badan. Warbixin lagu daabacay bogga internet ka ee Bold Sky oo aynu …

Anigoo ka jawaabayo dhowr su’aalood oo ku saabsan in xubinta ragga la dheerayn karo ama la weynayn karo, waxaan jeclahay in aan marka hore xasuusiyo akhristayaasha in wax kasta oo internetka lagu soo daabaco in aysan run u qaadanin, waan ognahay in internetka ay ka buuxaan kumanaan xayeysiin oo ka hadlayo sida loo xoojiyo ama loo weyneeyo xubinta ragga iyagoo …

Hobeeyaa hobeeheey hobeeheyaa Markaad dhalatee dhawaaqday, Dhedow dhaxan bayga duushay, Dhulkaa ii wada iftiimay. Dhammow dhuux iyo lafoowaa, Dhammow dhuubane dhalyow waa, Dhammow dhogor xaajiyow waa, Dhammow kaan ku dhaartayow waa Dhammow dheega Hartiyowa’. Caruurta oo loo heeso ama la huwaayeeyo waxaa la ogaaday inay kordhiso awoodda luqadeed ee maskaxdooda, waxaana la arkay in ay caruurta facooda ay ka dhakhso …

Uurka iyo cayilka Hadda ka hor lamaane soomaaliyeed oo is qaba ayaa uur isu yeelan waayay muddo 4 sano ah, dhakhaatiir badan ayay la kulmeen kadib waxaa lagu la taliyay in shahwada ninka lagu beero xaaska si ay uur u qaado, waxayna la xiriireen xarun lagu sameeyo bacriminta uurka “IVF”, baaritaano ayaa lagu sameeyay waxaana loo qabtay ballan sadax bil …

SHEEKO: Hooyadii aqoonteeda isbitaalku ka faa’iday: Waa sheeko cajiib ah, kana dhacday dalka Sucuudiga. Hadda ka hor ayaa hooyo soomaaliyeed waxay gabadheeda oo fool ah geysay isbitaal ku yaalo magaalada Jeddah si ay ugu dhasho. Dhakhaatiirtii markay baareen gabadha foosha ah, waxay arkeen in cunuga daba keen yahay oo madaxiisa kor jiro. Hooyadii iyo gabadheedaba waxaa lala socodsiiyay in gabadha …

Waa run oo shaqadu waa sharaf. Marka laga tago in ay tahay il dhaqaale oo uu qofku kala soo baxo wahsiga, niyadxumada iyo xaalado badan oo nafsadeed. Laakiin taas macnaheedu ma’aha in ay shaqadu tahay dawo aan wax ceeb ah lahayn. Marar badan ayaa ay iyadu keentaa xaalado nafsadeed ama ay sababtaa dhaawac iyo xanuun jidhka soo gaadha. Cilmibaadhiso ay …

Inta badan waa ay kala duwan yihiin xidhiidhada uu waalidku la leeyahay carruurtiisa, waxa aanay marar badan ku xidhan tahay kala duwanaanshiyaha baahida carruurta. Laakiin waxaa jira habdhaqanno caan ah iyo xaalado laga siman yahay oo uu maro xidhiidhka ka dhexeeya waalidka iyo ubadkiisa. Gaar ahaan inta ay ubadku ku jiraan marxaladda koritaanka. Qormadan waxa aynu ku eegaynaa dhowr nooc …

Daraasad dhowan la sameeyey ayaa lagu ogaaday in muusku faa’ido balaadhan u lee yahay dadka, gaar ahaana markay seexanayaan,iyada oo ay daraasadani awooda saartay xidhiidhka ka dhexeeya mooska iyo hurdada. Kooxdan samaysay daraasadan ayaa sheegtay in habeenkii oo marka la seexanaayo 10 minit ka hor la cuno xabad moos ay keento hurdo jidhka ka dhigta mid aad nasta, gaar ahaana …