Health

Calool ololka waxa uu ka mid yahay dhibaatooyinka caafimaad ee dunida maanta aad caanka uga ah, sababaha keena waxaa ka mid ah: Cuntada duxdu ku badan tahay oo la badsado. Cuntada oo goor dambe oo habeenkii ah la cuno. Cabbitaananda asiidhka leh, iyo cabbitaannada ka samaysan liin dhanaanta iyo cinabka. Isku buuqa, iyo xaaladaha nafsiga ah ee ay ka mid …

Caadi ahaan dawadu waa saaxiibka koowaad ee ruux kasta oo buka ama qof uu jecel yahay ka bukaa kula dadaalo in uu caafimaad ka raadiyo, laakiin in badan oo innaga mid ah ayaa aan dhaadsanayn in ay jiraan khaladaad marka ay dhacayaan qofka falaya iyo dadka ku xeeran oo xitaa mararka qaarkood dhakhtarku ku jiraa aanay sharaysan oo dhaca marka …

In kasta oo aanay dhakhaatiirta iyo xeeldheerayaasha nafaqayntu isku khilaafsanayn in ay tahay cunto caafimaad ahaan aan wax dhibaato ah keenin, haddana cilmibaadhiso xeeldheer oo lagu sameeyey ayaa daahfurtay in qofka oo iska daaya cunistoodu ay ka caawinayso in uu ka takhaluso caloosha oo uu gaadho himiladiisa ah in uu yeesho calool muruqyadeedu giijisan yihiin. Warbixin uu dhowaan baahiyey wargeyska …

ukunta waxa ay ka hortagtaa timo daadashada, waxayna leedahay nafaqooyin muhiim u ah daryeelka timaha. Ukunta waxaa lagu tiriyaa cunnooyinka ugu fiican ee wanaajiya caafimaadka timaha. Waxa ay xambaarsan tahay barootiinno, isku-dhisyada faytamiin B iyo macdano sidaas awgeed waxa ay caawisaa koritaanka timaha. Faaidooyinka ukuntu ay leedahay timaha: Koritaanka timaha: Ukunta waxaa ka buuxa barootiino iyo nafaqooyin kale, waxa ay …

Mindhicirrada waaweyn waa xubnayaasha ugu muhiimsan ee qashinsaarka iyo in biyaha laga nuugo u qaabilsan jirka. Kansarka ku dhaca mindhicirka weyn waxaa loo yaqaanaa “colon cancer” ama “colorectal cancer” waa kansarka saddeexaad ee dunida ugu badan, wuxuu ku badan oo uu aafeeyaa dadka waa weyn ee da’da ah walow uu ku dhici karo da’a kasta. Calaamadaha kansarka mindhicirrada: Dhiig ka …

Haddii aad tahay qof aaminsan dawooyinka dabiiciga ah, waa inaad tijaabisaa cabitaankan caafimaadka badan ee aan maqaalkan kuugu sheegi doonno. Daraasad dhowaan la sameeyay ayaa shaacisay in caanaha la karkariyay, khaasatan marka lagu daro dhirta dabiiciga ah ay daawo ka noqon karaan cillado badan. Caanuhu waxa ay leeyihiin waxtar badan oo caafimaad, sababtuna waa maaddooyinka faa’iidada badan ee ay qaniga …

Yiridku (Gingivitis) waa barar ku dhaca ciridka, caadi ahaan waxaa keena infekshan bakteeriya ah, taas oo hadaan la daweyn sababi karta ilkaha oo ka dhaca qofka. Yiridka waxa uu badanaa ku dhacaa dadka aysan wanaagsaneen nadaafadda ilka hooda, ama aan si fiican u cadeyn ilkaha Waa maxay astaamaha Yiridka Yiridka caadi ahaan waa mid aan lahayn xanuun badan oo la dareemo, …

Basbaasku wuxuu ka mid yahay cunnooyinka dunida aadka looga yaqaanno, In ka badan 62% dadka dunida ku nool ayaa xiiseeya cunnooyinka kulul ee basbaaska leh.  Inkastoo basbaasku uu ku caan baxay kulaylka haddana waxaa ku jira faytamiinno iyo macdanno jidhka waxtar u leh, sida faytamiin c, faytamiin B6, faytamiin K, faytamiin A, choline, kalsiyaam, potassium, phosphorus iyo magnesium. Waxaa kale …

Cidi shaki kama qabto in guurku uu yahay furaha xasiloonida ee ragga iyo dumarka labadoodaba, waxa aanay marar badan oo kala duwan khubarada cilmiga bulshadu inoo sheegaan in dhismaha qoyska iyo ubad la dhalaa ay si weyn uga qayb qaataan in la xaqiijiyo isu-dheelli tirnaan jacayl oo lammaanaha dhex timaadda, iyo in ay yeeshaan caqli ka fogaanaya dhammaan caadooyinka xun …

Macaanku waa xanuun waara oo ku badan dunida. Qiyaas ahaan 537 milyan oo qof oo ka mid ah dadka dunida ku nool ayaa qaba xanuunka macaanka, waxaana laga cabsi qabaa in tiradaasi ay sii kordhi doonto oo ay gaari doonto 646 milyan marka la gaaro sannadka 2030. Tani waxa ay na tusaysaa muhiimadda ay leedahay in wax badan aan ka …

Uurku waa marxalad xasaasiya oo ka mid ah nolosha haweeneyda taas oo ka hor istaagi karta inay si waddo xiriirka galmo ee lammaanheeda. Waxaa lagaa yaabaa in haweeneyda uurka leh ay ka fogaato galmada rabitaanka oo aad ugu yar awgeed ama isbeddelada badan ee jirkeeda ku imaanaya awgood ama cabsi ay ka qabto in galmadu ay dhibaato u keeni karto …

Warqadda caleenta lagu soo shubo ee shaaha la dhex dhigo khatar caafimaad miyay leedahay? Dabcan caleenta bacaha yaryar ku jirta waxay kuu badbaadisaa waqti badan, si fudud, biyo kulul ayaad u dhex dhigaysaa shaahaagiina sidaas ayuu diyaar kuugu yahay, balse ma ogtahay halisteeda caafimaad? Daraasad ay samaysay jaamacadda McGill ee ku taalla wadanka Canada ayaa lagu sheegay in bacaha caleenta …

Casharkan waxaan ku soo qaadanaynaa habab dabiici ah oo lagu kobcin karo doonista jinsiga ee dumarka. Inkasta oo aysan jirin fiyaagro loogu talo galay dumarka sida fiyaagrada ragga, haddana waxaa jira dawooyin dabiici ah oo geli kara beddelka fiyaagrada kuwaas oo sare u qaada kacsiga iyo doonista jinsiga ee dumarka taas oo ka dhigaysa kulanka sariirta mid xiiso leh. Geedka …

Saliida qoondarka waxaa loo yaqaannaa “flaxseed oil” ama “linseed oil”, waxaana laga dhaliyaa miraha qoondarka. Saliidani waxa ay hodan ku tahay asiidhada dufanka ah ee omega 3, barootiin, gan, faytamiinno iyo macdano. Siyaabo kala duwan ayaa loo isticmaalaa saliidaan sida in cunnada lagu karsado ama lagu darsado iyo in korka la marsado. Saliida qoondarku waa saliid xambaarsan faa’idooyin caafimaad oo …

Subagga lawsku waa cunno macaan, nafaqo ahaanna hodan ah. Siyaabo kala duwan ayaa loo isticmaali karaa sida in roodhida la marsado iyo cabitaannada dabiiciga ah lagu dhex shiito. Subaga lawska waxaa ka buuxa dufannada loo yaqaanno “monounsaturated fats” iyo nafaqooyin kala duwan. Cunista 2 qaaddo oo subaga lawska ah waxa ay ku siinaysaa 188 garaam kalooris ah, 8 garaam oo barootiin, …