Health

Hurdadu waxay aasaasi u tahay nolosha iyo  caafimaadka qofka. Waxa ay maskaxda ka dhigtaa mid firforcoon, waxayna saamayn ku yeelataa fariidnimada qofka, fikirkiisa, hal-abuurkiisa, dabeecaddiisa, awoodda fahamkiisa iyo xasuustiisa. Sidoo kale, hurdadu waxa ay xoojisaa awoodda difaaca jirka waxayna ka hortagtaa cudurro badan oo kansarku uu ka mid yahay.  Jirka oo heli waaya hurdo ku filan waxa ay keentaa cillado …

Qoraalkaygu maanta waa mid muhiim ah oo aan jeclaan lahaa in qof walboo akhrinayo safiican u dhuuxo. Ilaahay bini’aadanka markuu abuuray, wuxuu dhulka kula abuuray waxyaabo badan oo isugu jiro waxyaabo nool iyo waxyaabo aan noolayn, sababta loola abuuray waxyaabo badan waan ka ognahay waxyaabo badane way naga qarsan yihiin, waxyaabaha aan ognahay waxaa ka mid ah in lagu intifaacsado …

Cilmibaadhis cusub ayaa lagu ogaaday in dadka sigaarka cabba ay ku dhacdo xaaladda loo yaqaanno “brain atrophy”. Waxaa dhimanaya unugyada maskaxda, waxaana inta badan ka dhasha xanuunnada maskaxda ee ay ka mid yihiin illowga badan iyo maskaxda oo awoodi weyda in ay si habsami ah hawlaheeda u maamusho. Waxa kale oo ay keentaa asaasaqa, suuxdinta, xanuunka Parkinson’s iyo khalkhalka maskaxda. …

Celcelis ahaan marka la xisaabiyo cimriga uu dadku u badan yahay in uu noolaado iyo tirada sannadaha ka soo baxaya isu geynta saacadaha uu qofku dabiici ahaan seexdo, waxaa soo baxaysa in qofku marka cimrigiisa saddex meelood loo qaybiyo uu qayb ahaan ku qaato hurdo. Waxaana yaab leh in marka riyada uu arko laga tago in aanu qofku wax badan …

Miisaan dhimista waxa ay ka mid tahay arrimaha dunidan casriga ah loogu hadal haynta badan yahay, maadaama oo hab-nololeed iyo dabeecadda shaqada ee is beddelay ay sabab u noqdeen in uu aad u kordho miisaanka dadku. Dadka badankooda waa ay ku adagtahay in ay miisaanka u dhimaan qaabka hadda ee jimicsiga iyo hawlaha joogtada ah iyo wax ka beddelka cuntadu …

Waa xaalad khatar ah taasoo dhacda marka dhiigu uu ku xinjiroobo xididada qotoda dheer ee jirka. Xinjirowga noocaan ah wuxuu badanaa ku samaysmaa bowdyahay ama cajirada iyo lugaha hoose, balse way ku samaysmi karaan qaybaha kale ee jirka. Astaamaha badanaa lagu garto: Cagaha, canqowga, ama lugaha oo barara. Xanuun kaa qabanaya meesha xanuunku kaa asiibay kaasoo badanaa kasoo bilowda kubka. …

In la iska daayo caadada sigaar nuugistu waxa ay u baahan tahay dadaal iyo maamulis dheeraad ah. Laakiin waxaa jira habab ay dadka u kuurgalay aaminsan yihiin in qofka ay ka caawinayso in uu joojiyo sigaarka. Qoraaga Veronica Muyijo ayaa maqaal ay dhowaan ku qortay wargeyska ‘Confederation’  ee ka soo abxa dalka Spain waxa ay ku xustay noocyo ka mid …

Sidee u xoojin kartaa caafimaadka lafahaaga? Waxaad u baahan tahay macdanta kalshiyaam iyo fitamiin D si aad u adkeyso lafahaaga. Kalshiyaam waxa ay door wayn ka qaadataa qaab dhismeedka lafaha, halka fitamiin D uu caawiyo in jirku uu cunnada ka nuugo macdanta kalsiyaam. Markasta oo ay da’da qofka sii weynaato lafuhu way daciifaan, sidaas awgeed, waxaa lagama maarmaan ah in …

Qofku marka uu gaadho da’da afartan jirka, gaar ahaan haweenka waxaa ku dhaca isbedello dhinaca abuurta ah oo wejiga u badan. Sababta ugu weynina waa hoos u dhaca heerka hormoonnada qofka ku imanaya. Raadadka ugu horreeya ee arrintani keentana waxaa ka mid ah midabka dabiiciga ah oo isbeddel ku yimaaddo. Shabakadda ‘Step to Health’ oo laga leeyahay dalka Maraykanka, ayaa …

Waxaa cilmi ahaan la wada og yahay in kilyuhu ay yihiin shaandhada dhiigga oo shaqo aad u badan u haysa hannaanka shaqo ee qofka, laakiin intaas kuma koobna ee sidoo kale waa isha awoodda iyo tamarta uu qofku ka helo. Labada kilyood waxa ay jirka ka soo saaraan qashinka ka hara cuntada si aysan dhiigga ugu dubin kadibna sun ugu …

Kansarka dhiigga (leukemia) Waa kansarka haleela unugayada jirka u sameeya dhiigga. Unugyadaan oo ay ka mid yihiin dhuuxa iyo limfiga ayaa aassaas u ah sameynta unugyada dhiigu ka koobanyahay. lukiimiya waxay la xidhiidhaa unugyada cad ee dhiiga. Unugyadaan ayaa jirka u qaabilsan inay ka difaacaan waxyaabaha soo weerara oo ay ka mid yihiin ilma qabatadu. Unug ka mid ah dhiiga cad …

Sida ay marar kala duwan xaqiijiyaan dhakhaatiirta iyo cilmibaadhisaha kala duwan ee caafimaadku, waxaa jira cuntooyin iyo dawooyin aan qaadashadooda loo ogolayn hooyada ilmuhu jaqo, sababtuna ay tahay mid la xidhiidha xaalado caafimaad darro oo ilmaha ay jaqsiinayso gaadha, sida xasaasiyadda iwm, ama saamayn ku yeesha caanaha naaska oo ay dhici karto in ay yaraadaan ama uu gudho. Haddaba qormadan …

Caafimaad miyaa ku jira shaaha cadayska ah? Hadii aad jeceshahay cabidda shaaha, badanaa waxaad u cabtaa si aad ugu kifaaxdid waana mid dadkoo dhan ka simanyihiin marka laga reebo dadka qaarkood oo shaaha caafimaad ahaan u caba. Dadka caba badankoodu waxay ka dhigteen caado, halka qaarkoodna uuna u yahay balwad aysan waqti badan ka maqnaan karin. Inbadan oo dadka shaaha caba …

Ma ogtahay in tamandhada ama yaanyada diyaarsan ee suuqa taalla ay raad taban ku yeelan karto caafimaadkaaga?Tamaandhada ama yaanyada fresh ka ah waxa ay leedahay faaidooyin caafimaad oo aan la soo koobi karin balse midda diyaarsan ee qasacadaha ku jirta uma wanaagsana caafimaadka Hadaba Daryeel Maagaziin waxa uu qormadan ku iftiimayaa khataraha caafimaad ee tammaandhada ama yaanyada diyaarsan ee qasacadaha, …

Digirta waa cunno nafaqo ahaan hodan ah haddana la woodi karo. Asal ahaan waxa ay ka soo jeedaa Dalka Peru. Digirtu waxay ka mid ahaan jirtay cunnooyinka ay aad soomaalida ugu dadaalaan gaar ahaan xilliga cashada, caafimaad badanna way ka heli jireen, laakiin waxaad mooddaa inuu isticmaalkeedu ku sii yaraanayo magaalooyinka, inkastoo waalidka uu badanaa ogyahay faa’idadeeda laakiin digir nacaybka …